30.3.07

O cachorro

É branquiño, miúdo, curto de patas e rebuldeiro. Ao principio fuxía do coche cada vez que o vía; agora, que xa colleu confianza, bótase a el coma un león mais, se o deteño, óllame desconcertado agás se lle falo con voz de aloumiño; entón, ah, entón menea o rabo a mil por hora e agacha as orellas agardando, se cadra, as caricias que a voz lle promete.
Ten dona. Unha mágoa.

27.3.07

De mentes

As mentes animais son sinxelas e, xa que logo, definidas. Os animais non se dedican a dividir a experiencia en pequenos anacos e a especular sobre os que se perderon. Para eles, todo o universo se divide en cousas para a) copular, b) comer, c) das que fuxir e d) pedras. Isto libera a mente de pensamentos innecesarios e proporciónalle precisión alí onde cómpre. Por exemplo, un animal corrente nunca intenta camiñar e mastigar goma de mascar asemade.
Pola contra, o ser humano corrente pensa en toda clase de cousas, todo o día, a toda clase de niveis, coa interrupción de ducias de imposicións biolóxicas e momentos críticos. Hai pensamentos a piques de se formularen, pensamentos privados, pensamentos de verdade, pensamentos sobre pensamentos e toda unha gama de pensamentos inconscientes. Para un telépata, a mente humana é o caos. É unha terminal de ferrocarril con todos os altofalantes funcionando ao tempo. É toda unha banda de FM... e algunhas das emisoras non son legais. senón piratas procedentes de mares prohibidos que emiten melodías nocturnas con letras marxinais.

Ritos iguais, Terry Pratchett.

26.3.07

Embarques

Ando ás voltas coa charla que me comprometín dar sobre o Quijote e dubido á hora de peneirar a información da que dispoño -demasiada, como non!-. Por un lado, creo que non se trata de facer unha análise exhaustiva da obra desde o punto de vista literario, pois corremos o risco de eternizarnos e aburrir o persoal; por outro, non teño moi claro que pode interesar á xente que acuda ao ateneo nin que se espera dunha charla deste tipo. Recibo algunhas ideas que non me acaban de convencer por inapropiadas mentres que outras desconcértanme por demasiado profundas.
Foi este un libro no que traballei bastante no pasado, pois a cantidade de facetas que presenta é innumerable e daba moito xogo á hora de facer traballos interesantes. Pero xa non estamos na facultade, así que... como enfocalo?

24.3.07

O mercado

Como en toda vila que se prece, aquí hai un mercado que se ergue os sábados na explanada do porto. A primeira vez que o vin -hai xa máis dun ano- abraioume por ser un dos máis grandes dos que teño constancia, e coñezo algúns. Postos de queixos, embutidos, confeitería, bacallao, froitas e verduras, plantas, calzado, roupa do máis variado, calcetíns, apeiros, alfombras, teas, churros... espállanse ao longo de preto dun quilómetro que percorren os miróns ou, tan só, o pasean. Nós adoitamos chegar tarde, cando moitos dos vendedores están recollendo para retirarse, aínda que sempre hai ocasión de atopar algunha desas cousas que cómpren antes de que sexa demasiado tarde. Hoxe mercamos unha planta de romeu e unha especie de sacho de mango curto, co que B pensa facer marabillas. Xa ten un legón de mango longo co que se deslomba de cando en vez, a pesar de que di que lle é moi útil.
Antes encantábanme os mercados, percorrelos de arriba abaixo fixándome en todo e parábame a cada pouco para observar os produtos; agora non me fan tanta graza, quizais porque duns anos para acá amólanme as moreas de xente que cos seus carriños e bolsas arremeten contra todo o que se cruce no seu camiño. Sen dúbida, fágome maior.
Unha das cousas que máis me chama a atención é observar como recollen; ordenan a mercadoría con detalle, gárdana nas furgonetas e tardan menos do que eu tardaría en facer unha bolsa para saír de viaxe. Un xeito de vivir nómade que a min me choca moitísimo, se cadra porque son moi cómoda.

21.3.07

Moas e clases

A pesar de coidar a boca desde cativa, teño unha dentamia que me deu problemas sempre, de xeito que ando fatal de moas. Agora, por fin, farta a máis non poder da prótese que uso, decidinme a poñer implantes nunha clínica que abriu as súas portas non hai moito aquí e que, polo momento, me parece moi profesional.
A primeira sesión (hai varias semanas), que consistiu no implante de dúas pezas do lado dereito, foi un chisco amolada por mor duns martelazos que o odontólogo me propinou non sei moi ben para que, pero que sen dúbida eran necesarios. A segunda, onte, deixoume máis contenta pois non me inchou a cara coma a dun coello nin se me puxeron negróns nin me doe a zona coma a anterior vez. O experto é un sudamericano que se chama coma min, gordo coma un mundo (a súa barriga tropeza coa miña cara cando está traballando) e amable coma varios, de xeito que me sinto, cando me explica as cousas, coma se me estivese fornecendo toda clase de aloumiños, algo que agradezo igual que se me acariñasen ou case.
Sería longo de explicar o trauma que me provocou a tal prótese cando a puxen, aínda hoxe experimento un rexeitamento bastante grande cara a ela. Como son medio somnámbula, adoitaba ao principio quitala durmida (o odontólogo que ma fixera recomendárame mantela no sono) e "atacaba" a B con ela; ás veces aparecíame na man sen saber como nin porque non, e rompeume en varias ocasións sen que eu fixese nada por destruíla. Un horror. A ilusión que me move arestora é poder comer sen incomodidades, non ter que andar coas moas da boca para un vaso e comportarme con elas coma se fosen miñas. Por sorte, as técnicas actuais permeten enxertar óso cando non o hai (un dos grandes problemas á hora de poñer este tipo de pezas) e que o corpo o asuma coma propio.

Por outro lado, ando dándolle clases de lingua ao bo amigo Juan, irmán e socio de Tucho, que está estudando bacharelato, a pesar de non o precisar para nada. Véxoo traballar polas mañás no bar e non podo menos que abraiarme ante a súa amabilidade extrema, a súa profesionalidade e o seu saber facer. Gústame este home encantador que amosa un interese fóra do habitual e unha cabeciña moi ben posta que capta á primeira o que imos mirando e que me retrotrae a un pasado non moi remoto do que me lembro menos do esperable. Dáme un inmenso pracer compartir o que sei e constatar que o aprendido non queda no baúl dos recordos sen aproveitar a ninguén.

19.3.07

E mentres...

E mentres a primavera se achega paseniño axexo pola fiestra mundos diversos que me levan ao pasado.

14.3.07

Preguntas e conclusión

Como te chamas?
E el como se chama?
Por que só tendes un coche?
Que estás facendo?
Que é iso tan raro?
Por que levas barba? (a B)
Por que vistes ese pantalón de traballo?
Non tendes can? Por que?
Non hai nenos nesta casa?
Por que hai terra aí? Que pasou?
Que é un porche?, etc., etc., etc.

Conclusión: Sodes raros, raros!

Para os meus veciños de seis e catro anos (hai un terceiro dun ano, pero aínda non é autónomo) somos dous elementos exóticos cara aos que senten unha curiosidade inmensa. A pelota cáeselles a cada pouco na nosa selva-xardín -sobre todo cando a nai os perde de vista- , ocasións que aproveitan para facer incursións en territorio alleo e axexar todo canto lles vén aos ollos. Se a porta está aberta, non teñen reparo ningún en coarse para pescudar e comentar ("nós temos unha escaleira igual ca esa") ou mirar con ollos alucinados o semellante e diferente asemade que é esta casa da súa; ao oírse chamar polo seu nome un pregunta sorprendido "ti de que me coñeces?", sen lembrar para nada que foi el mesmo quen se me presentou; se lle vou dar un recado á nai, volve preguntar "por que viñeches?". Todo o queren saber, todo os intriga.
Están descubrindo o mundo e o seu punto de referencia é o seu contorno familiar; o demais é raro, raro.

11.3.07

Sobre a lingua II

A lingua é calquera código de sinais que serve para a comunicación (Dicionario Xerais da Lingua de Carballeira et alii) ou lenguaje utilizado por una comunidad humana (Diccionario del español actual de Seco et alii) ou système d'expression et de communication commun à un groupe social (communauté linguistique) (Le Petit Robert de Pierre Varrod et alii).
Partindo destas definicións en esencia idénticas, para min a lingua é comparable a un instrumento (musical se se quere) que nos permite comunicarnos cos nosos conxéneres nunha determinada comunidade lingüística. Como tal, inspírame moito respecto á hora de utilizala dun xeito diferente ao da simple comunicación diaria. Cando escribo, por exemplo, persigo unha corrección diferente de cando falo, porque á hora de expresarse oralmente posuímos recursos físicos (movementos de mans, acenos da faciana, xesticulación corporal...) que se ven substituídos na escrita polos signos de puntuación e pola precisión lingüística. Coido, tamén, que por moito que coñezamos a lingua na que nos expresamos, o que pretendemos é facernos entender, chegar ao interlocutor de maneira que comprenda a mensaxe enviada a ser posible sen malentendidos (va esperanza), por iso evitamos ou debemos evitar a pedantería oca que só persegue demostrar ao mundo o listos que somos.
Non son unha purista (iso creo), pero si unha maniática -sospeito que por deformación profesional- da corrección; as faltas de ortografía prodúcenme unha especie de sarabullo cando as detecto, as incorreccións léxicas e sintácticas danme arrepíos aínda que as acepto (que remedio) e como filóloga pouco ou nada politizada amólame que se faga un uso político da lingua.
En literatura empregamos de xeito especial o idioma, buscamos que soe ben o que escribimos, permitímonos licenzas (tropos) que lle dan un sentido diferente ou matizan o que queremos expresar. Por suposto que na fala tamén os utilizamos, pero dun xeito menos consciente.
A normalidade dunha lingua consiste en empregala, respectala coñecéndoa e non considerar estupideces as normas polas que debe rexerse.

9.3.07

Macondo

Onte, no Ateneo Valle Inclán, Antonio Arca, avogado de profesión, garciamarquiano de paixón, ofreceunos unha charla sobre Cien años de soledad na que abraiou a todos polo seu profundo coñecemento da obra. A min, que teño unha memoria nefasta, impresionoume que recitase fragmentos do libro coma se os estivese lendo, pero non. Recoñezo que coa súa paixón conseguiu que ollase con outra mirada ese libro que tanto me custou ler, por pertencer a unha estética que non comunga comigo.
En efecto, se exceptuamos a Cortázar e durante un tempo Alejo Carpentier, os escritores sudamericanos non me entusiasman ou non conseguiron encherme nos anos, remotos xa, en que os intentei ler ou tiven que lelos por obriga. Quizais influíse o profesor que nos daba clase de literatura hispanoamericana, cuxa actitude cara a nós era de absoluto desprezo, non sei aínda por que.
Quizais sexa tempo de intentalo de novo.

7.3.07

Sobre a lingua

A raíz do seguinte fragmento do post lido no levantador de minas que trata sobre o encontro cun escritor:
A lingua literaria. Preguntado sobre a importancia que el lle outorgaba ao dominio da lingua para a construción dunha lingua literaria que contribúa á ideal manifestación dos obxectivos narrativos, o autor contestou: “A lingua é algo secundario na miña obra. Unha vez que a lingua literaria cumpre a súa misión a través dun ritmo adecuado ao servizo da narración, debe caracterizarse pola transparencia.”
Confeso o meu estupor. Ou non entendemos o mesmo pola palabra lingua e a palabra literatura ou as miñas ideas ao respecto son por completo diferentes ás súas.
A lingua é un instrumento de comunicación, para o ser humano un dos máis importantes, se non o máis; a lingua literaria non é outra cousa ca un uso especial e específico que se fai dese instrumento. Non concibo que nunha obra literaria a lingua poida ser algo secundario. Se entendo mal, alguén podería botarme algo de luz?

4.3.07

Na casa

Entre B e mais eu plantamos un kumkuat ou mandarino chinés que ten froitos pequeniños e olorosos. Xa tiñamos unha camelia, un albaricoqueiro anano, unha acacia que sufriu os rigores dos temporais e está medio seca, un rododendro que nos regalou Tucho, dúas orquídeas de exterior e unha roseira de flores vermellas que aínda non floreceu. Escuso dicir que B está no seu elemento, máis feliz ca un cuco.
A casa dá pola parte de diante a unha corte de vacas e a varias casas máis e pola parte de atrás vese o mar: con só erguer un chisco a cabeza por riba do monitor podo ollar a costa de enfronte: Cambados.
Mentres el continúa no xardín, eu fochico no novo ordenador e intento recuperar parte dos enderezos que perdín por mor do virus que pillou o anterior, con pouco éxito, todo hai que dicilo. Son incapaz de atopar a miña vella conta de flickr e creo que abrín outra, pero non estou segura de nada. Aínda non me metín a aprender os mínimos rudimentos de inglés e así me vai por estes mundos (ir)reais.

2.3.07

Por fin!

Por fin teño internet na casa; relouco de ledicia. Que lle imos facer se son fácil de contentar!